Tin ZTA

Khởi nghiệp là gì?

Khởi nghiệp là gì?

Từ khi loài người xuất hiện, nhu cầu của con người luôn tồn tại và sự vận động của xã hội luôn tạo ra thêm những nhu cầu mới. Đáp ứng các nhu cầu của con người là tất yếu. Thông qua các hộ sản xuất, chợ, nhà máy, siêu thị, trường học, bệnh viện để cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho người dân. Tất cả được tiếp cận bằng hình thức công lập hay tư nhân hoặc phối hợp cả hai, từ cấp độ cá nhân, hộ gia đình cho đến tổ chức, doanh nghiệp và quốc gia. Khởi nghiệp kinh doanh là cho ra đời một thực thể nhằm cung cấp những sản phẩm, dịch vụ để phục vụ con người.

Khởi nghiệp đã có từ ngàn xưa, không thể có một cột móc chính xác về thời gian. Tại Châu Âu có những công ty từ thế kỷ 17, chẳng hạn như hãng dược phẩm Merck ra đời ở Đức, ban đầu là một cửa hiệu thuốc được mua lại bởi gia đình Merck, sau đó phát triển thành công ty dược. Tuy đã trải qua nhiều biến cố lịch sử, ngày nay tập đoàn dược phẩm và hóa chất Merck Group của Đức [1] có tầm vóc toàn cầu, vẫn là gia đình Merck nắm giữ cổ động lớn. Mặt khác, một thành viên của gia đình Merck đã di cư sang Mỹ và phát triển một chi nhánh của công ty Merck tại Mỹ vào đầu thế kỷ 20, sau này trở thành một công ty độc lập, ngày nay công ty dược này với tên gọi là Merck Sharp & Dohme [2], với giá trị tổng tài sản lớn hơn Merck Group của Đức . Như vậy, cùng một nguồn gốc tại Đức, cả công ty này đã phát triển thành hai tập đoàn dược phẩm lớn mạnh, có quy mô lớn với nhiều chi nhánh tại nhiều quốc gia, có những đóng góp bền bỉ cho nền dược phẩm toàn cầu.

Khởi nghiệp cũng tạo ra động lực để phát triển nền công nghiệp và đồng thời cũng chịu tác động từ sự phát triển công nghiệp qua các thời kỳ. Các cuộc cách mạng có ảnh hưởng sâu rộng, không chỉ làm thay đổi đời sống con người, các cuộc cách mạng đó còn dẫn tới sự thay đổi toàn diện hình thái kinh tế – xã hội.

Nửa cuối thế kỷ 18, thế giới đã đi vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất, khi máy hơi nước ra đời trước đó và trở nên hữu dụng trong sản xuất. Cuộc cách mạng bắt đầu từ nước Anh, điền hình là sự phát triển của ngành dệt, sau đó lan rộng ra các nước khác [3]

Cuộc cách mạng lần 2 diễn ra từ giữa thế kỷ 18, các ngành công nghiệp hóa chất, dầu mỏ, thép và điện lực phát triển, sản xuất hàng tiêu dùng và ngành giải trì cũng phát triển. Bên cạnh động cơ hơi nước đã có, giai đoạn này đã xuất máy động cơ đốt trong và máy sử dụng dòng điện. Nước Đức và Hoa Kỳ dần trở thành hai nước hùng mạnh, từ đây Hoa Kỳ đã trở thành một nước với nền công nghiệp phát triển nhất thế giới [4]

Cuộc cách mạng lần 3, bắt đầu khoảng 1960, khi có các tiến bộ về hạ tầng điện tử, máy tính và công nghệ kĩ thuật số trên nền tảng là sự phát triển của chất bán dẫn, siêu máy tính, máy tính cá nhân vào thập niên 1970 và 1980, và sau đó Internet xuất hiện. Cho đến cuối thế kỷ 20, quá trình này cơ bản hoàn thành nhờ những thành tựu khoa học công nghệ cao. [3]

Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư bắt đầu vào đầu thế kỷ 21, có sự kế thừa những thành tựu từ lần thứ 3. Cuộc cách mạng này diễn ra rất mạnh thể hiện ở tốc độ ra đời sản phẩm, dịch vụ mới, theo cấp số nhân, phạm vi toàn cầu, và được kết thành trên nền tảng công nghệ trên 3 phương diện: 1) vật lý, ví dụ: in 3D, robot, Internet kết nối vạn vật, nhà máy thông minh, 2) kỹ thuật số, ví dụ: trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán đám mây, blockchain, và 3) công nghệ sinh học và dược phẩm. Từ đây, mở ra những cơ hội lớn nhất từ trước đến nay cho các nhà khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nhưng cũng đầy thách thức trên con đường chuyển đổi số. [3], [5]

Ngoài những cốt mốc quan trọng về các cuộc cách mạng công nghiệp, những sự kiện lịch sử khác cũng rất quan trọng mở ra những không gian mới cho khởi nghiệp.

Sự kiện thứ 1, cuối thề kỷ 15 Colombus tìm ra Châu Mỹ, thiết lập một tân thế giới. Trải qua hơn 400 năm, đến cuối thề kỷ 19 đầu thế kỷ thứ 20, nước Mỹ đã vươn lên vượt bậc và dẫn đầu về công nghiệp và công nghệ cho đến ngày nay.

Sự kiện thứ 2, hơn 80 năm trước, Silicon Valley ra đời tại Mỹ, nơi đây đã phát triển thành một hệ sinh thái khởi nghiệp hoàn chỉnh, dẫn đầu thế giới về đổi mới sáng tạo. Từ đây, các nhà khởi nghiệp đã có một nền tảng ngay từ vạch xuất phát và được sự hỗ trợ trong một hệ sinh thái khởi nghiệp vững mạnh. Hện nay và trong tương lai, Silicon Valley vẫn tiếp tục ảnh hưởng mạnh đến khởi nghiệp trên toàn cầu, từ lý thuyết, kỹ năng thực hành cho đến các giá trị được tạo ra.

Sự kiện thứ 3, từ thập niên 80 internet ra đời, và đến thập niên 90 đã thực sự được ứng dụng vào thực tiễn. Nếu như 500 năm về trước, sự di dân từ lục địa Âu Châu sang một vùng đất mới là Châu Mỹ, lịch sử thế giới chính thức sang trang, thì từ giữa những năm 90 của thế kỷ 20, một cuộc “di cư” mới, đó là di cư từ thế giới thực lên một không gian hoàn toàn mới, đó là không gian mạng, là nơi hội tụ của thế giới thực và ảo. Từ đây, trên nền tảng của internet, bắt đầu một con đường mới trên một không gian mới cho những nhà khởi nghiệp. Phong trào dotcom đã ra đời và bong bóng dotcom bị vỡ vào cuối những năm 90 và đầu những năm 2000. Trên nền của sự đổ vỡ đó, nền tảng (platform) đã hình thành, củng cố và phát triển, trên đà đó, ngày nay các hệ sinh thái nền tảng là một hình thái mới đã chứng tỏ sự vượt trội và tại một số thị trường hình thái mới đó đã thống lĩnh trong nhiểu lĩnh vực như: công cụ tìm kiếm (Google Search, Baidu), bách khoa toàn thư (Wiki), mạng xã hội (Facebook, Weibo), bán lẻ (Amazone, Alibaba), taxi công nghệ (Uber), công nghệ tài chính (Fintech), đặt phòng khách sạn (Airbnb), mạng viễn thông 5G, Wifi không gian.

Những năm gần đây, các phong trào khởi nghiệp càng lên cao và lan tỏa khắp thế giới, bởi vì như đã trình bày: thế giới đang đi vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Cuộc cách mạnh này đã làm cho thế giới thay đổi sâu sắc, các cách thức mới và công cụ mới ra đời, những mô hình cũ không còn phù hợp, được thay thế bằng những mô hình mới, ưu việt hơn. Trong bối cảnh đó, các các doanh nghiệp hiện hữu nên có những bước chuyển đổi để thích nghi, mặt khác, đối với các nhà khởi nghiệp có hai hướng tiếp cận:

1) Doanh nghiệp đổi mới sáng tạo,Tiếng Anh gọi là Startup, đặc điểm của mô hình này là ứng dụng công nghệ để sáng tạo cái mới, tăng tốc nhanh và có thể nhân bản ra toàn cầu
2) Doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa, Tiếng Anh gọi tắt là SME, đặc điểm của mô hình này là mang tính địa phương, và khó nhân rộng.

Trong xu hướng đó, tại Việt Nam, trong 5 năm qua, có các phong trào khởi nghiệp khuyến khích các doanh nghiệp theo mô hình khởi nghiệp sáng tạo với kỳ vọng tạo ra một cú hích lớn để nền kinh tế vươn lên thần kỳ. Trong thời gian gần đây, sự quan tâm đặc biệt đến chuyển đổi số. Nghĩa là, thúc giục các doanh nghiệp truyền thống, bất kỳ quy mô nào, cũng phải nhận ra thời thế, thay đổi tư duy, tái cấu trúc hệ thống để bắt kịp với sự thay đổi bên ngoài để tồn tại và phát triển. Khởi nghiệp vẫn cứ tiếp tục với mô hình vốn có của nền kinh tế, đó là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) nhưng với một cách thức mới, tâm thế mới, song song với mô hình khởi nghiệp sáng tạo (startup).

Tóm lại, khởi nghiệp là một thuộc tính của mọi nền kinh tế và xã hội, trước hết là sự kế thừa, chuyển tiếp và chuyển đổi, đồng thời phải có đổi mới và sáng tạo. Khởi nghiệp chân chính trong một nền kinh tế xã hội là một quá trình liên tục, là yếu tố quan trọng để nâng cấp nền văn minh và giúp ích ngày càng nhiều cho đời sống con người.

Câu hỏi dành cho chính bạn

Bạn có phải là người khởi nghiệp? Con đường đó hấp dẫn và đầy thách thức, chắc chắn không dành cho số đông. Để tạo ra cái mới, trước hết bạn phải khám phá chính mình và bắt đầu đi trên con đường, mà trên đó sự học hỏi liên tục đang chờ bạn phía trước.

Bạn có phải là người đang làm việc lãnh lương trong một doanh nghiệp? Bạn đang làm gì để hiện diện có ý nghĩa trong quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp? Trước tiên, bạn hãy thay đổi nhận thức và “số hóa” chính mình, bắt đầu học những kỹ năng mới một cách nhanh nhất để thích ứng.

Khởi nghiệp cũng tạo ra động lực để phát triển nền công nghiệp và đồng thời cũng chịu tác động từ sự phát triển công nghiệp qua các thời kỳ. Các cuộc cách mạng có ảnh hưởng sâu rộng, không chỉ làm thay đổi đời sống con người, các cuộc cách mạng đó còn dẫn tới sự thay đổi toàn diện hình thái kinh tế – xã hội.
……………………………………

Khởi nghiệp y tế trong bối cảnh mới

Trong lĩnh vực y tế, với những đặc thù và kinh doanh có điều kiện, các nhà khởi nghiệp hiện nay có thể lựa chọn những mô hình phù hợp với tố chức của mình trong thời kỳ mới như sau:
1) Mô hình truyền thống với bất kỳ quy mô như: bệnh viện, phòng khám, trung tâm chẩn đoán. Xu hướng này vẫn là phổ biến, tuy nhiên sẽ khác trước đây về hoạch định chiến lược, thiết kế cơ sở hạ tầng và quản trị theo cách hiện đại. Vì thế, dù là mô hình truyền thống nhưng cần phải ứng dụng nghệ để thích ứng với nền công nghiệp 4.0

2) Đổi mới sáng tạo trong y tế. Đây là xu hướng ngày càng phát triển để cung cấp dịch vụ công nghệ cho các công ty y tế hiện hữu hoặc tạo lập một mô hình y tế mới.

Nhóm công ty khởi nghiệp cung cấp dịch vụ công nghệ cốt lõi như: phần mềm y khoa tích hợp bệnh án điện tử (EMR), hồ sơ sức khỏe (PHR), dữ liệu lớn (Big data), internet kết nối vạn vật (IoT), trí thông minh nhân tạo (AI), Robot, in 3D; các công ty cung cấp dịch vụ hỗ trợ như: cổng thông tin, mạng xã hội y tế.

Nhóm công ty khởi nghiệp bằng mô hình mới như: phòng khám thông minh (Smart Clinic), bệnh viện thông minh (Smart Hospital); khám chữa bệnh từ xa (Telemedicine) và theo dõi sức khỏe bằng thiết bị đeo tay (Wearable); công nghệ sinh học và di truyền; công nghệ tài chính cho y tế (Fintech for Medicine)
……………………………………

Tháng 9/2019
Edited 15/12/2019
Rose Phung (Phùng Thắm)
……………………………………
[1 ]en.wikipedia.org/wiki/Merck_Group
[2] en.wikipedia.org/wiki/Merck_%26_Co.
[3] vi.wikipedia.org/wiki/Cách_mạng_công_nghiệp
[4] vi.wikipedia.org/wiki/Cách_mạng_công_nghiệp_lần_thứ_hai
[5] Schwab, Klaus, 2016. The Fourth Industrial Revolution. New York: Crown Publishing Group. ISBN 9781524758875.

Ảnh: sưu tầm